สาระจากวงประชุม
การประชุมให้ข้อคิดเห็นร่างแนวปฏิบัติสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ เรื่องการเสนอข่าวการพนัน
วันจันทร์ที่ 13 พฤศจิกายน 2560
เวลา 13.30-16.30 น.
ณ ห้องประชุมมสช.1 มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ
มีอะไรในวงประชุม?
การประชุมดังกล่าวมีวัตถุประสงค์ เพื่อให้คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิได้ข้อคิดเห็นต่อ (ร่าง) แนวปฏิบัติ ในการนำเสนอข่าว ที่เกี่ยวกับ สลากกินแบ่งรัฐบาล หวย และ ไสยศาสตร์ ซึ่งยกร่างโดย นายธาม เชื้อสถาปนศิริ โดยร่างดังกล่าวจะได้รับการเสนอต่อสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ เพื่อประกาศเป็นแนวปฏิบัติแก่สื่อมวลชนต่อไป
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิที่ได้เข้าร่วมประชุมและให้ความเห็นได้แก่ นพ.ประวิทย์ ลี่สถาพรวงศา ผศ.ดร.นิษฐา หรุ่นเกษม นายธนาคม พจนาพิทักษ์ ผศ.ดร.ศรัณยพงศ์ เที่ยงธรรม พญ.มธุรดา สุวรรณโพธิ์ นายธาม เชื้อสถาปนศิริ นายไพศาล ลิ้มสถิตย์ นายพชรพรรษ์ ประจวบลาภ ที่ประชุมได้เห็นพ้องถึงความสำคัญต่อการมีแนวปฏิบัติเรื่องการเสนอข่าวการพนัน เนื่องจากในปัจจุบัน บนสื่อต่างๆ มีการนำเสนอข่าวการพนันเป็นจำนวนมากขึ้น จึงสมควรที่จะมีแนวปฏิบัติสำหรับสื่อมวลชนเพื่อให้มีตระหนักถึงผลกระทบจากการนำเสนอข่าวการพนันซึ่งจะเป็นการกระตุ้นให้ประชาชนโดยเฉพาะกลุ่มเด็กและเยาวชนมีความต้องการที่จะเล่นการพนันมากขึ้น
นายธาม เชื้อสถาปนศิริ ได้นำเสนอผลการศึกษา “การจัดทำข้อเสนอแนะต่อการกำกับดูแลการให้ข้อมูลการพนัน ใน สถานีโทรทัศน์ สื่อออนไลน์ และหนังสือพิมพ์ในช่วงเวลาก่อน และหลังการประกาศผลสลากกินแบ่งรัฐบาล” ร่างแนวปฎิบัติโดยการศึกษาทั้งจากสื่อโทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ และสื่อออนไลน์ โดยในสื่อโทรทัศน์ที่ทำการศึกษาจำนวน 5 ช่องพบว่ามีการนำเสนอข่าวที่ใบ้หวย หรือ แสดงเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องและสามารถนำไปใช้ในการตีความเลขเด็ดได้ สำหรับสื่อหนังสือพิมพ์ ได้ศึกษาจำนวน 3 ฉบับ พบว่า ข่าวเรื่องหวย ล็อตเตอรี่ ที่ปรากฏในสื่อสิ่งพิมพ์ มีลักษณะเน้น “ข่าวคนถูกล็อตเตอรี่” มากกว่า การใบ้หวย หรือใบ้เลข และปรากฏใน 2 ลักษณะใหญ่ๆ คือ คนถูกสลากกินแบ่งรัฐบาลได้รางวัลใหญ่และได้ขึ้นหน้าหนึ่ง กับ รางวัลเล็กได้เป็นข่าวในข่ายย่อยในด้านความถี่ในการนำเสนอข่าวพบว่าข่าวหวยจะขึ้นหน้าหนึ่งหลังวันประกาศผลสลากกินบ่งรัฐบาล แล้วจะมีข่าวผู้ชนะถูกรางวัลใหญ่ขึ้นหน้าหนึ่ง ในลักษณะข่าวใหญ่ วันละข่าว (ขนาดยาว) ขณะที่ข่าวแหล่งที่คอหวยไปขอเลขเด็ดนั้น จะปรากฏระหว่างวันในข่าวสั้นๆ ทั่วไทย สองสามชิ้นก่อนวันจับรางวัล นอกจากนี้หนังสือพิมพ์ทั้งสามฉบับ มีการให้ข้อมูลที่คอหวยสามารถนำไปใช้ในการพนัน การเล่นหวย สองตัว สามตัว ได้ทันที จากพาดหัวข่าว ความนำ หรือ เนื้อหาข่าวด้านใน เช่น ตัวเลข การตีความ ภาพ ภาพถ่าย หรือ เลขเด็ดที่เก็งมาจากเกจิต่างๆ หรือ การตีความของประชาชนในพื้นที่ ซึ่งสามารถอ่านทราบได้จากเนื้อหาข่าว
สรุปผลการศึกษา
(1) สถานการณ์ของการให้ข้อมูลการพนัน ในสื่อ อยู่ในระดับที่ผู้วิจัยสรุปว่า “น่ากังวลอย่างยิ่ง”
(2) จากการสำรวจ กฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ที่มีต่อสื่อมวลชนในการนำเสนอข่าวสารเกี่ยวกับล็อตเตอรี่ และหวย ในประเทศไทย ค้นพบว่า “ไม่มีกฎหมาย และ ข้อบังคับใดๆ” ที่ใช้กำกับการนำเสนอข่าวเกี่ยวกับการใบ้หวย หรือ ให้เลขเด็ดเลย ซึ่งแตกต่างจากต่างประเทศ เช่นอังกฤษ ของบีบีซี และ ของฟิลิปปินส์ หรือ ฮ่องกง
สิ่งที่ได้และก้าวต่อไป?
จากผลการศึกษาดังกล่าวได้นำมาสู่ ร่างแนวปฏิบัติสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ เป็นที่น่ายินดีว่า สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ ได้ประกาศใช้ โปรดดูรายละเอียดที่ http://www.presscouncil.or.th/category/ดาว์นโหลด/แนวปฏิบัติ
