เด็กติดเกมและพนันออนไลน์ อาจเปลี่ยนแปลงพัฒนาการทางสมองและพฤติกรรมของเด็กไปตลอดชีวิต!!!
“เด็กที่มีปัญหาติดเกมและการพนันออนไลน์” ผู้ปกครองมักให้ความสําคัญและกังวลแค่ผลกระทบทางด้านการเรียนของเด็กเท่านั้น แต่หารู้มั้ยว่ายังมีผลร้ายในด้านอื่น ๆ ตามมาอย่างคาดไม่ถึง!!?
รายงาน เรื่อง “ผลกระทบทางจิตใจจากการเล่นเกมส์ออนไลน์ และการพนันที่มีผลต่อเยาวชนในระยะยาว (Effect of game addiction and gambling on adolescence in long term)”
โดย แก้วตา สัตยาประเสริฐ
โลกของสังคมออนไลน์ได้แพร่ขยายไปทั่วโลก รวมถึงในประเทศไทย และได้สร้างสิ่งเสพติดชนิดใหม่สําหรับวัยรุ่นในยุคปัจจุบันคือ “เกมและการพนันออนไลน์” เพราะในปัจจุบันคอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ตเป็นปัจจัยห้าของครอบครัวส่วนใหญ่ ดังนั้นวัตถุประสงค์หลักของงานวิจัยนี้คือ เพื่อศึกษาถึงผลกระทบของพฤติกรรมติดเกมและการพนันออนไลน์ที่มีต่อพัฒนาการทางสมองและพฤติกรรมของวัยรุ่นในระยะยาว
จากงานวิจัยของต่างประเทศย้อนหลัง 10 ปี การศึกษาแบ่งเป็น 3 ส่วนคือ ผลกระทบทางกายภาพ ผลกระทบทางสังคม และผลกระทบทางจิตใจ แต่งานวิจัยชิ้นนี้จะมุ่งเน้นไปที่ผลกระทบทางกายภาพเป็นหลัก ที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของสมองในวัยรุ่น
จากการศึกษางานวิจัยของต่างประเทศซึ่งศึกษาจากภาพถ่ายทางระบบประสาท พบว่าสมองจะพัฒนาจากสมองส่วนท้ายไปสมองส่วนหน้า ดังนั้น สมองส่วนหน้าสุด หรือส่วนที่เรียกว่า พรีฟรอนทอล คอร์เท็กซ์ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการคิด และการใช้เหตุผลชั้นสูง จะมีพัฒนาการสมบูรณ์เมื่ออายุ 20 ปีขึ้นไป ดังนั้น สมองของวัยรุ่นจึงเป็นผลงานที่ยังไม่สมบูรณ์ และมี 2 ทฤษฎีที่น่าสนใจ เกี่ยวข้องกับพัฒนาการทางสมองของวัยรุ่นทฤษฎีแรกคือการเพิ่มเนื้อสมองในส่วนสีเทาเป็นจํานวนมากในช่วงวัยรุ่นผ่านการเรียนรู้ และสั่งสมประสบการณ์ในชีวิต เรียกว่า นิวโรเจเนซิส และหลังจากกระบวนการเพิ่มของเนื้อสมอง ระบบประสาทจะทําการปรับโครงสร้างของสมองให้ทํางานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยการคัดลือกเซลล์ประสาท และเครือข่ายการเชื่อมโยง หรือจุดประสานประสาทบางส่วนทิ,งไป และ เก็บไว้เฉพาะบางส่วนเท่านั้น กระบวนการนี้ไม่ได้เกิดขึ้นแบบสุ่ม แต่เป็นไปตามหลักการ “เก็บเพื่อใช้ หรือ สลายไปเพื่อทิ้ง” หรือ สมองจะคัดเลือกเซลล์ประสาท และเครือข่ายการเชื่อมโยง หรือจุดประสานประสาทส่วนที่ไม่ได้ใช้งานทิ้งไป และเก็บไว้เฉพาะส่วนที่ใช้งาน เรียกกระบวนการนี้ว่าพรุนนิ่ง ซึ่งแสดงให้เห็นว่าสมองจะถูกปรับเปลี่ยนโครงสร้างผ่านประสบการณ์ และการฝึกฝนของกิจกรรมที่วัยรุ่นสนใจ ดังนั้น ถ้ากิจกรรมที่วัยรุ่นสนใจ คือ การเล่นเกม และการพนันออนไลน์ สมองของวัยรุ่นก็จะพัฒนาสมองขึ้นมาในรูปแบบนั้น และส่งผลติดตัววัยรุ่นไปตลอดชีวิต
สําหรับผลกระทบด้านสังคม พบว่าวัยรุ่นที่มีพฤติกรรมติดเกมส์และการพนันออนไลน์ มีแนวโน้มที่จะสัมผัสกับยาเสพติดมากกว่าวัยรุ่นปกติทั่วไป เพราะแหล่งมั่วสุมของวัยรุ่นที่เล่นเกม คือ ร้านเกมและอินเตอร์เน็ตซึ่งจากการสํารวจของสํานักงานสถิติแห่งชาติพบว่าเป็นแหล่งที่มีการซื้อ-ขายยาเสพติดแอบแฝงอยู่ภายในร้าน และอีกปัจจัยที่ทําให้วัยรุ่นที่ติดเกมมีโอกาสเสี่ยงต่อการติดยาเสพติดมากกว่าวัยรุ่นทั่วไปคือ กลไกการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมนและสารสื่อประสาทของพฤติกรรมติดยาเสพติด และพฤติกรรมติดเกมมีความใกล้เคียงกัน ดังนั้นวัยรุ่นที่หาวิธีคลายเครียดด้วยการเล่นเกมจึงมีแนวโน้มที่จะเสพยาเพื่อคลายเครียดได้เช่นเดียวกัน
และสุดท้ายคือผลกระทบในระยะยาวทางจิตใจ พบว่าเกมส่วนใหญ่ที่วัยรุ่นส่วนใหญ่นิยมเล่นจะมีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับการใช้ความรุนแรง ดังนั้นวัยรุ่นที่มีพฤติกรรมติดเกมจึงเรียนรู้ และสร้างรูปแบบการตอบสนองที่ใช้ความก้าวร้าวเป็นหลัก พฤติกรรมเหล่านี,จะหล่อหลอมลักษณะบุคลิกภาพที่ก้าวร้าวซึ่งติดตัววัยรุ่นไปจนเติบโต