บอกเล่าประเด็นเด่น (ฉบับ13-1)

          จะเป็นยังไงน้า!!!!? ถ้าประเทศไทยมีออกผลิตภัณฑ์การพนันใหม่ที่ถูกกฎหมายมาเพิ่มด้วยเครื่องจำหน่ายหวยอัตโนมัติ!!!

          ดีหรือไม่? ถ้าการนำเครื่องจำหน่ายหวยอัตโนมัติมาใช้ เพื่อนำรายได้จากผลิตภัณฑ์ใหม่ของกิจการการพนัน มาใช้ในโครงการเพื่อสังคม เช่น สนับสนุนด้านการศึกษา กีฬา วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม ดูแลผู้สูงอายุ และนำไปบำบัดผู้ที่ติดการพนัน แหรือจะเป็นการส่งเสริมให้ประชาชนหมกมุ่นกับผลิตภัณฑ์ใหม่ของกิจการการพนัน มากเกินไปรึเปล่า? …ในอนาคตถ้ามีเครื่องจำหน่ายหวยอัตโนมัติจริง ๆ เราควรมีแนวทางการดำเนินงานอย่างไรล่ะ?

 


รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายประเด็นการจำหน่ายสลากด้วยเครื่องอัตโนมัติ

“The Policy Proposal for the Installing of the Lottery Automatic Vending Machines”

           นโยบายของสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลในการขยายช่องทางการด้วยเครื่องจำหน่ายอัตโนมัติมากถึงกว่า 5,000 เครื่อง ในปี 2554 โดยจะจำหน่ายสลาก 3 ตัว และ 2 ตัว เป็นการขยายพื้นที่ และช่องทางในการเข้าถึงการซื้อสลาก  ผลการวิจัยชี้ว่าการขยายฐานลูกค้า ประกอบกับการบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการกระทำผิดตามพระราชบัญญัติการพนัน ฯ ที่ยังไม่มีการปรับปรุงอาจส่งต่อการขยายตัวของผู้ซื้อที่เป็นเด็กและเยาวชน ที่จะส่งผลเสียทางเศรษฐกิจ และสังคมของประเทศในระยะยาว

          ทั้งนี้ ประสบการณ์หลายประเทศ พบว่ารัฐบาลในหลายประเทศพยายามป้องกันไม่ไห้เด็กและเยาวชนเข้ามาเกี่ยวข้องกับสลากและกิจกรรมการพนัน แต่พบว่าประเทศที่มีการบังคับใช้กฎหมายอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น อังกฤษ และสหรัฐอเมริกา ก็ยังพบว่ามีเด็กและเยาวชนเข้ามาเกี่ยวข้องกับสลาก งานวิจัยจำนวนมากชี้ให้เห็นว่า การจำหน่ายสลากจะเพิ่มมากตามช่องทางการจำหน่ายที่เพิ่มมากขึ้น รวมถึงการที่รัฐหรือหน่วยงานของเป็นผู้ดำเนินการจำหน่ายสลาก การเพิ่มจำนวนเงินรางวัลใหญ่ และมีการโฆษณาประชาสัมพันธ์ทั้งทางตรงหรือทางอ้อม  สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นการการกระตุ้นให้เพิ่มความต้องการอยากเสี่ยงโชคมากขึ้นตามมา

          ในอนาคตหากมีเครื่องจำหน่ายหวยอัติโนมัติเกิดขึ้นจริง จึงมีข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อรัฐบาลในการดำเนินงานของสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ดังต่อไปนี้

  1. ต้องออกมาตรการที่เป็นรูปธรรมในการที่ห้ามจำหน่ายสลากให้กับเด็กและเยาวชน และควรมีหลักประกันว่าไม่สามารถจำหน่ายให้ เด็กและเยาวชนได้อย่างจริงจัง เช่น มีการติดตั้งกล้องวงจรปิดที่จุดจำหน่ายสลาก ประชาสัมพันธ์ไม่จำหน่ายสลากให้เด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี

  2. ต้องกำหนดบทลงโทษตัวแทนผู้จำหน่าย ให้ชัดเจนว่าหากมีการจำหน่ายสลากให้กับเด็กและเยาวชนอายุต่ำกว่า 18 ปี จะมีผลอย่างไร ควรให้มีการวางเงินประกันการกระทำผิด หากกระทำผิดให้มีการหักเงินประกันดังกล่าว หากกระทำผิดซ้ำจะพักสิทธิในการเป็นตัวแทนจำหน่ายสลาก

  3. กรณีมีการติดตั้งเครื่องจำหน่ายสลากในชุมชน จุดจำหน่ายไม่ควรอยู่ใกล้ วัดและโรงเรียน

  4. การจำหน่ายสลากด้วยเครื่องอัตโนมัติต้องมีการกำหนดรูปแบบสินค้า และปริมาณสลาก รวมทั้งการควบคุมจำนวนปริมาณเครื่องจำหน่าย ให้ชัดเจนเป็นที่รับรู้ของประชาชนโดยทั่วไป

  5. ต้องยืนยันว่าการจำหน่ายสลาก ฯ ด้วยเครื่องจำหน่าย สำนักงานสลาก ฯ จะไม่นำเครือข่ายการจำหน่ายนี้ไปขยายสินค้าการพนันในรูปแบบสลากอื่น ๆ เช่น ห้ามจำหน่ายสลากกินแบ่งปกติ ห้ามไม่ให้มีเงินรางวัลแจ๊คพ็อต

  6. ต้องวางมาตรการในการตรวจสอบป้องกันไม่ให้ผู้ที่เกี่ยวข้องกับอาชญากรรมโดยเฉพาะผู้ที่เกี่ยวข้องกับขบวนการค้ายาเสพติด การเข้ามาเป็นตัวแทนจำหน่ายสลาก ฯ

  7. รายได้จากการจำหน่ายสลาก 3 ตัว 2 ตัว ด้วยเครื่องอัติโนมัติ ที่เป็นส่วนของค่าใช้จ่ายในการดำเนินการ ร้อยละ 12 และเมื่อหลังหักส่วนลดให้ตัวแทนจำหน่ายแล้ว ควรมีการวางเป้าหมายในการนำเงินรายได้สุทธิในส่วนนี้ไปใช้ประโยชน์สาธารณะให้ชัดเจน

  8. คณะกรรมการสำนักงานสลาก ฯ ควรแถลงนโยบายในการการกับการดำเนินงานของสำนักงานสลาก ฯ เพื่อให้เป็นไปตามหลักธรรมาภิบาล ควรมีตัวชี้วัดหลักที่ใช้ในการกำหนดเป้าหมายในการดำเนินการของคณะกรรมการ ฯ

  9. การจัดสรรเงินที่คืนสู่สังคมนั้น ควรจัดสรรที่ให้กับชุมชนซึ่งเป็นพื้นที่จุดจำหน่าย เพื่อเป็นกองทุนรณรงค์ต่อต้านการเล่นการพนันโดยเฉพาะป้องกันไม่ให้เด็กและเยาวชนเข้าไปเกี่ยวข้องกับการบริโภคสลาก